دیابت چیست؟ | همه آنچه که باید از دیابت بدانید!

دیابت بیماری است که امروزه با تغییر سبک زندگی گسترش یافته است. در بدن انسان گلوکز باید به انرژی تبدیل شود و این امر توسط هورمونی به نام انسولین صورت می پذیرد. اما در بدن افراد دیابتی این هورمون قادر به تبدیل گلوکز به انرژی نیست بنابراین سطح گلوکز یا قند خون افزایش می یابد. این بیماری علائم و درمان های خاص خود رادارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

انواع دیابت

به طور کلی می توان گفت این بیماری به سه نوع ؛ دیابت نوع یک ، دیابت نوع دو و دیابت دوران بارداری تقسیم می شود.

دیابت نوع یک
افراد مبتلا به دیابت نوع یک افرادی هستند که علائم بیماری خود را در کودکی مشاهده می کنند. علائم این نوع مرض قند عموماً شامل:

• کاهش وزن
• تکرر ادرار
• تاری دید و خستگی
• تشنگی و گرسنگی ناگهانی و شدید

علت دیابت این افراد ناتوانی پانکراس ( لوزالمعده) در تولید هورمون انسولین است.

دیابت نوع دوم

در این نوع مرض قند عموماً انسولین عملکرد درستی ندارد. یعنی یا به درستی کار نمی کند. یا به میزان کافی تولید نمی شود و یا به مقدار کافی ترشح می شود اما قند موجود در خون به گونه ای افزایش یافته است که آن مقدار انسولین توانایی تبدیل گلوکز را به انرژی ندارد. باید توجه داشته باشید که با افزایش وزن ، ریسک ابتلا به این نوع دیابت نیز افزایش می یابد.

دیابت دوران بارداری

به طور کلی زنانی که سابقه این بیماری را در خانواده خود را دارند ممکن است در دوران بارداری به این بیماری مبتلا شوند. اما قسمت ناخوشایند این بیماری این است که مادران باردار بعد از این دوران بیماریشان تبدیل به نوع دوم می شود. علت ابتلا به این نوع دیابت نیز تغییر شرایط عمومی بدن مادر در دوران حاملگی است.

پیش دیابت چیست؟

در این حالت میزان قند خون فرد بالا است ولی نه به اندازه ای که در دسته افراد دیابتی قرار بگیرد. با اینکه میزان شیوع پیش دیابت بسیار بالا است اما خبر خوب این است که در این شرایط با انجام دادن چند راهکار می توانید از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنید:

1. کنترل اضطراب و استرس
2. داشتن رژیم غذایی سالم و مناسب
3. کاهش وزن تاثیر حتی به میزان 7 درصد هم می تواند از ابتلا به این بیماری جلوگیری کند.
4. حداقل 5 روز در هفته به مدت 30 دقیقه پیاده روی کنید. انجام ورزش مداوم توسط پزشکان بسیار توصیه می شود.

پیشگیری از ابتلا به دیابت با رعایت رژیم غذایی

همواره برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری توصیه می شود رژیم غذایی متعادل داشته باشید و به منظور این امر باید از کنترل میزان کالری مصرفی در روز شروع کنید. با این کار به مرور به یک رژیم غذایی ثابت دست می یابید که میزان قند موجود در آن به اندازه نیاز بدن شماست نه بیشتر و نه کمتر.
همچنین بهتر است در روز سه وعده غذایی خود را به اندازه و به ترتیب میل کنید و از خوردن تنقلات به عنوان میان وعده بپرهیزید. بسیاری از افراد بر حسب عادت به همراه چای تنقلات شیرینی را میل می کنند که به مرور باعث افزایش سطح قند خون می شود. توصیه می شود به جای قند مصرف قند های مضر از توت خشک و یا کشمش استفاده شود. توجه داشته باشید که غذاهای فست فود نیز می توانند ریسک ابتلا به بیماری را بالا ببرند.

خوراکی های ممنوعه برای افراد دیابتی

افراد مبتلا به دیابت باید مصرف برخی از خوراکی‌ ها را محدود کنند تا سطح قند خون خود را در محدوده سالم نگه دارند. خوراکی‌ های ممنوعه برای افراد دیابتی شامل موارد زیر است:

• افراد دیابتی باید از مصرف شکر و شیرینی‌ های قندی مانند کیک‌ها ، شکلات‌ ها و آبنبات‌ ها که حاوی قند ساده و فرآوری شده هستند خودداری کنند زیرا به سرعت باعث افزایش قند خون می‌ شوند.
• مصرف نوشابه‌ و نوشیدنی‌های قندی مانند نوشابه‌ های انرژی‌ زا آبمیوه‌ های مصنوعی که حاوی مقدار زیادی قند هستند برای افراد دیابتی ممنوع است.
• به افراد دیابتی توصیه می شود غذاهای سرخ‌ کرده و فرآوری‌ شده مانند چیپس ، سیب‌زمینی سرخ‌ کرده و فست‌ فودها که حاوی چربی‌ های ناسالم و کربوهیدرات‌ های فرآوری شده هستند را از رژیم غذایی خود حذف کنند.
• نان سفید ، برنج سفید و ماکارونی که فیبر کمی دارند و به سرعت قند خون را افزایش می‌دهند برای افراد دیابتی گزینه مناسبی نیستند.
  میوه‌ های خشک‌ شده و آب‌ میوه‌ های فرآوری شده حاوی قند طبیعی غلیظ‌ تری هستند و می‌ توانند میزان قند خون را به سرعت افزایش دهند.
• غذاهای پرچرب مانند لبنیات پرچرب ، گوشت‌هایی با درصد چربی بالا و خامه‌ با بالا بردن وزن نه تنها باعث مشکلات قلبی شده بلکه قند خون را نیز بالا میبرد.
• مصرف الکل می‌ تواند قند خون را تحت تاثیر قرار دهد بنابراین این افراد باید از مصرف الکل پرهیز کنند.

برای مدیریت دیابت ، بهتر است از خوراکی‌ های سالم‌ تر مانند سبزیجات ، پروتئین‌ های کم‌ چرب و غلات کامل استفاده کنید و مصرف مواد غذایی پرقند و چرب را به حداقل برسانید.

عوارض دیابت

1. پای دیابتی: در این شرایط پای فرد دیابتی شروع به کبود و زخم شدن می کند. که به دلیل این بیماری کنترل این زخم ها بسیار دشوار بوده و به سرعت پیشرفت می کند. در موارد بسیار حاد که با درمان های مختلف این حالت بهبود نمی یابد پزشکان مجبور به قطع عضو می شوند.
2. عفونت: بیماران دیابتی به دلیل بالا بودن سطح قند خونشان به طور مکرر دچار عفونت و بیماری های قارچی می شوند. این عفونت ها ممکن است به طور عمده در لثه فرد بیمار مشاهده شود که با زخم های باز سفید خود را نشان می دهند.
3. ناتوانی در برقراری رابطه جنسی: در بسیاری موارد به دلیل این بیماری توانایی نعوظ در مردان کاهش یافته که همین امر باعث کاهش میل جنسی در آنان می شود.

در موارد دیگر، این بیماری باعث کاهش دید چشم ، مشکلات کلیوی و نارسایی قلبی نیز می شوند. بنابراین به منظور جلوگیری از ابتلا به این بیماری لازم است به کلینیک باشار مراجعه کرده تا بهترین مشاوره ها را در این باره دریافت کنید.

چه افرادی به دیابت مبتلا می شوند؟

با وجود تمام نکات ذکر شده امکان ابتلای برخی از افراد به به این بیماری بیشتر از بقیه است. افرادی که شرایط زیر را دارند بیشتر در معرض این بیماری هستند:

• بالابودن چربی خون
• بیمارانی با فشار خون بالا
• سابقه بیماری قلبی و عروقی
• افرادی که فعالیت بدنی آنها پایین است.
• اشخاصی که در خانواده خود سابقه مرض قند دارند.
• زنانی که دچار سندروم تخمدان پلی کیستیک هستند.
• مادرانی که در دوران  بارداری مرض قند داشته اند و یا نوزادی با وزن بالا به دنیا آورده اند.

آیا درمان قطعی برای دیابت وجود دارد؟

در حال حاضر، درمان قطعی برای دیابت نوع 1 و نوع 2 وجود ندارد. با این حال ، می توانید دیابت را از طریق تغییرات در سبک زندگی ، مصرف داروهای تجویزی پزشک ، و نظارت مداوم بر سطح قند خون کنترل کنید و از عوارض بیماری پیشگیری کنید. برای درمان دیابت تحقیقات گسترده ای در زمینه پیوند سلول‌ های پانکراس و روش‌های ژن‌ درمانی انجام شده است که می تواند امیدوار کننده باشد ، اما هنوز به درمان قطعی و قابل استفاده برای عموم نرسیده‌ایم.