دیابت تأثیر قابل توجهی بر سلامت دهان دارد و با بیماریهای مختلف دندانی ارتباط نزدیکی دارد. سطح بالای قند خون در بیماران دیابتی میتواند خطر بیماریهای لثه ، پوسیدگی دندان و عفونتهای دهانی را افزایش دهد. علاوه بر این ، بهداشت دهان و دندان نادرست و ضعیف میتواند عوارض دیابت را تشدید کند و این ارتباط دوسویه را پیچیده تر سازد. التهاب و عفونتهای باکتریایی در دهان میتوانند کنترل قند خون را تحت تأثیر قرار دهند و مدیریت دیابت را دشوارتر کنند. بنابراین ، حفظ سلامت دهان برای بیماران دیابتی بسیار حیاتی است تا از بروز مشکلات جدی دندانی جلوگیری کنند. این مقاله به بررسی ارتباط پیچیده بین دیابت و بیماری های دهانی میپردازد و اهمیت مراقبت از دهان را در افراد دیابتی شرح خواهد داد.
دیابت با دهان و دندان های شما چه می کند؟
بیماران دیابتی ، شانس زیادی برای ابتلای به عفونت های لثه ، دهان و دندان دارند. در مقالات علمی منتشر شده بیماری هایی مثل عفونت لثه ، پوسیدگی دندان ، برفک یا عفونت قارچی ، خشکی دهان یا اگزروستومیا ، زخمها و ضایعات پوستی در دهان ، نقص عملکرد غدد بزاقی و یا حس چشایی ، حساس شدن دندانها به تغییرات دما (مثل گرما و سرما) به عنوان بیماری های دهان و دندان در بیماران دیابتی ذکر شده است.
باید به این نکته اشاره کنیم که قند موجود در غذاها و نوشیدنی ها می تواند بر روی دندان بیماران بیماران دیابتی ، پلاک ایجاد نموده و اسید موجود در این پلاک ها باعث پوسیدگی دندان های بیماران دیابتی شود. دیابت همچنین می تواند باعث کاهش ترشح بزاق و خشکی دهان بیماران شده و بوی بدی نیز در دهان این بیماران ایجاد نماید. دیابت در افراد مسن استفاده کننده دندان های مصنوعی نیز می تواند باعث فیت نشدن دقیق دندان های مصنوعی در دهان شده که این مساله ، زخم دهانی ایجاد نموده و از سوی دیگر دیابت ، ترمیم این زخم ها رو هم به تاخیر می اندازد. در مقابل مصرف بیشتر مایعات و همچنین آدامس های بدون قند می تواند به کاهش خشکی دهان در بیماران دیابتی کمک کند.
افزایش گلوکز و کاهش جریان بزاق در بیماران دیابتی باعث ایجاد عفونت های قارچی در این بیماران شده که از شایعترین آنها می توان به برفک دهان اشاره نمود. علاوه بر علل ذکر شده ، علل مختلف دیگری مانند کنترل نامناسب قند خون و همچنین مصرف زیاد آنتی بیوتیک ها و دندان مصنوعی نیز می تواند برفک دهان رو در این بیماران تشدید نماید. علاوه بر عفونت قارچی ، التهاب لثه یک عفونت قابل کنترل بوده و می تواند باعث ایجاد التهاب ، تورم و قرمزی در لثه بیماران دیابتی شده و حتی در هنگام مسواک زدن نیز باعث خونریزی دندان ها در این بیماران گردد.
علائم بیماری های دهانی در افراد دیابتی
بیماران دیابتی با علائم زیر حتما باید به دندانپزشک برای ویزیت دندان های خود مراجعه کنند:
- بوی بد دهان
- تحلیل رفتن لثه
- افتادن یا شل شدن دندانهای دائمی
- تغییر در فیت بودن دندانهای مصنوعی
- پلاکهای سفید شیری یا زرد رنگ در بین یا روی دندانها
- درد و تورم لثهها خونریزی از لثهها در زمان مسواک زدن، استفاده از نخ دندان و یا خوردن غذا
روش محافظت از دندان و لثه در بیماران دیابتی
همانطور که پیشتر اشاره کردیم ، محافظت از دندان و لثه در بیماران دیابتی اهمیت زیادی دارد ، زیرا دیابت میتواند خطر ابتلا به بیماریهای دهانی را افزایش دهد. در ادامه چند روش برای محافظت از دندان و لثه در بیماران دیابتی آمده است:
- مهمترین نکته در مراقبت از سلامت دهان و دندان ، کنترل قند خون است. سطح قند خون بالا میتواند باعث ایجاد عفونتهای دهانی و بیماریهای لثه شود.
- حداقل دو بار در روز با یک مسواک نرم و خمیر دندان فلورایدی دندان های خود را مسواک بزنید. مسواک زدن مناسب به حذف پلاکهای دندانی و جلوگیری از پوسیدگی کمک میکند.
- روزانه یک بار از نخ دندان برای تمیز کردن فضای بین دندانها استفاده کنید. این کار به جلوگیری از تجمع پلاک ها و غذای باقیمانده کمک میکند.
- حداقل دو بار در سال برای معاینه و پاکسازی حرفه ای به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک میتواند مشکلات را در مراحل اولیه تشخیص داده و درمان کند.
- استفاده ازدهان شویه های ضدعفونی کننده میتواند به کاهش باکتری های دهان و پیشگیری از عفونت کمک کند.
- استعمال سیگار میتواند خطر بیماری های لثه ای و سایر مشکلات دهانی را افزایش دهد.
- مصرف مواد غذایی سالم به حفظ سلامت عمومی دهان کمک میکند. از مصرف زیاد شیرینی ها و نوشیدنی های قندی خودداری کنید.
- نوشیدن آب کافی به حفظ رطوبت دهان و جلوگیری از خشکی دهان کمک میکند.
آیا بین دیابت و بیماری های دهانی ارتباطی وجود دارد؟
بله ، بین دیابت و بیماری های دهانی ارتباط وجود دارد. دیابت کنترل نشده میتواند باعث افزایش التهاب و عفونتهای دهانی شود ، در حالی که در مقابل بیماریهای دهانی میتوانند کنترل قند خون را دشوارتر کنند. این ارتباط دو سویه میتواند به تشدید هر دو وضعیت منجر شود.
